Historia Miesiąca Fotografii w Krakowie sięga roku 2001, kiedy powołano do życia Fundację Sztuk Wizualnych. Już w tym samym roku udało się zorganizować pierwszy festiwal, którego formuła, w poszukiwaniu własnej identyfikacji i reagując na zmieniające się oblicze fotografii, wielokrotnie się zmieniała.


Początkowo wystawy odbywały się w małych galeriach i klimatycznych krakowskich knajpkach – chodziło o to, by połączyć siły różnych miejsc prowadzących działalność wystawienniczą i wystąpić pod wspólnym hasłem.

Rok 2006 przyniósł największe zmiany. Przede wszystkim program podzielono na trzy bloki: sekcję narodową, tematyczny program główny i program OFF, a knajpki zamieniono na byłe fabryki, magazyny i pustostany. Wystawy w postindustrialnych wnętrzach stały się tradycją, a nowy podział programu kontynuowano przez pięć kolejnych edycji – węgierską, niemiecką, polską, czeską i brytyjską. Już pierwsza przyniosła Miesiącowi międzynarodowe uznanie, a także zainteresowanie krakowskich muzeów i centrów sztuki, które coraz chętniej włączały się do festiwalu. Największy sukces medialny odniosła w 2010 roku edycja brytyjska, ostatnia z narodowych, która zupełnie wyparła sekcję tematyczną. Program OFF pojawił się za to wtedy w nowej odsłonie jako ShowOFF – młodzi artyści prezentowali projekty powstałe pod okiem zaproszonych do współpracy kuratorów.

Kolejne wielkie zmiany przyniósł rok 2011. Zrezygnowano z sekcji narodowej, a nadzór artystyczny nad całym programem przekazano w ręce kuratorów. Debiutujący w tej roli duet fotograficzny Broomberg & Chanarin stworzył projekt ALIAS: zaprosił dwudziestu trzech pisarzy do stworzenia dwudziestu trzech bohaterów, których fikcyjną tożsamość i perspektywę mieli przejąć wybrani artyści wizualni. W ten sposób twórcy, wcielając się w postać, dostali (złudną) możliwość odcięcia się od własnych przeżyć i punktu widzenia. Wiadomo jednak, że w procesie tworzenia jest to niemożliwe – na tym dysonansie opierała się koncepcja projektu, który pomysłodawcy nazwali „eksperymentem przeprowadzonym po to, by się nie udał”.

Początki Miesiąca Fotografii w Krakowie sięgają 2002 r. kiedy to na scenę wkroczył jako tętniący życiem i buntowniczy festiwal, organizowany w opuszczonych budynkach, wspólnotach artystycznych, zatłoczonych barach i młodych galeriach. Od tego czasu przeobraził się on w jeden z najbardziej pasjonujących i ambitnych festiwali na mapie wydarzeń fotograficznych, goszczący obecnie w muzeach i najbardziej prestiżowych przestrzeniach wystawienniczych Krakowa.

 

Aaron Schuman

The Aperture Blog, “Conflict” at Krakow Photomonth 2015, 10.08.2015

Po bardzo niekonwencjonalnej edycji 2011 zaczęła się klarować nowa forma festiwalu. Nie zrezygnowano z eksperymentów, które pozostały w programie jako Sekcja Eksperymentalna (w tym roku pod nadzorem kuratorskim Charlotte Cotton), zachowano także Sekcję ShowOFF. Powrócono do tematycznego Programu Głównego, który w roku 2012 miał najbardziej otwartą formułę w historii. Jubileuszowa edycja pod hasłem „Dołącz!” zapraszała do świętowania przy zdjęciach takich sław, jak Aleksander Rodczenko, Sally Mann czy Jason Evans.

2013 to z kolei bardzo konkretny temat – moda. To też plejada gwiazd fotografii, a wśród nich między innymi Guy Bourdin, Peter Lindbergh, Richard Avedon, Cecil Beaton, David LaChapelle, Nick Knight i Tadeusz Rolke. W tym roku o Miesiącu Fotografii pisał nawet „Cosmopolitan”, i choć nie zabrakło po prostu pięknych zdjęć, to wystawy bardziej niż estetyczny wymiar fotografii modowej eksplorowały tematy związane z jej miejscem w kulturze.

Trzy kolejne edycje już w założeniu stanowiły pewien cykl, cechowała je więc wyjątkowa spójność w formie. Do tworzenia Programu Głównego każdej z nich zaproszony był inny kurator: Aaron Schuman (Re:Search, 2014), Wojciech Nowicki (Konflikt, 2015) i Lars Willumeit (Kryzys? Jaki kryzys?!, 2016). W ramach Wydarzeń Towarzyszących powstała nowa seria – Spotkania Mistrzowskie – dająca publiczności wyjątkową możliwość rozmowy z wybitnymi fotografami, takimi jak Josef Koudelka czy Max Pinckers.

Różnorodny program wystaw, nie tylko fotograficznych, wzbogacony o spotkania i inne wydarzenia, oferuje widzom szeroki ogląd współczesnej fotografii i tematu przewodniego festiwalu. Do współpracy zapraszani są Polacy i goście z zagranicy, znani i doceniani oraz artyści dopiero wypracowujący sobie pozycję w artystycznym świecie, twórcy indywidualni i kolektywy. Każda z wystaw to inny punkt widzenia, subiektywna wypowiedź autora, która koresponduje z pozostałymi i zaprasza widza do dyskusji. Miesiąc Fotografii powstał nie tylko po to, by prezentować wysokiej jakości zdjęcia, ale przede wszystkim, by inspirować, skłaniać do refleksji, stymulować i integrować krakowską społeczność.